امروزه پیشرفت علم ارتباطات در برخی از کشورها، بجای این که سهولت ایجاد کند؛ مشکلات و معضلات فراوانی به همراه داشته. بدان معنا که به دلایل مختلف به ویژه عدم آموزش و آگاهی از استفاده درست و بجا از این فناوری، مشکلاتی ایجاد می شود که آسیب های فردی و جمعی فراوانی به همراه خواهد داشت.
دیگر کمتر کسی را می بینیم که در گوشی هوشمند و یا لپ تاپ خود اپلیکیشن هایی نظیر تلگرام (Telegram)، اینستاگرام (Instagram) و ... را نداشته باشد؛ حتی مغجرا به آنجا کشیده شده است که استفاده از این قبیل برنامه ها از حالت عادی و رفع نیاز گذشته و رو بسوی اعتیاد گذاشته است. حال جدای از استفاده و حضور بی رویه افراد از این فضاها؛ باید به دیگر آسیب های آن از جمله هک و سرقت اطلاعات و ... نیز پرداخته شود زیرا این مهم دردسرها و مشکلات خاص خود را داشته و افراد مختلف به ویژه بانوان را دچار مشکلات فراوانی کرده است.
فضای مجازیِ بی خطر!
باید توجه داشت که یکی از بزرگترین معضلات، در خصوص فضای مجازی بی خطر دانستن یا دسته کم گرفتن خطرات این فضا می باشد که اغلب ناشی از ناآگاهی افراد است لذا این سهل انگاری و بی توجهی به این تهدیدات نتیجه ای جزء ضرر و زیان برای کاربران فضای مجازی به دنبال ندارد.
امروزه افرادی هستند که بدون آشنایی با فضای مجازی و جدی گرفتن تهدیدات این فضا به استفاده از آن می پردازند در صورتی که بی تردید شرط استفاده از فناوری و تکنولوژی؛ آشنایی با ابعاد مختلف آن است. متاسفانه این استفاده بدون آشنایی افراد را با مشکلاتی در این فضای رو به رو می کند که علاوه بر جنبه های مالی ، حیثیت و آبرو آنها را نیز می تواند بازیچه کاربران سودجوی فضای مجازی نماید.
حالا که استفاده از فضای مجازی تا این حد فراگیر شده؛ باید برای محافظت از خود و خانواده در این فضا سطح آگاهی و دانش سایبری (Cyber science) خود را ارتقاء دهیم تا به راحتی در دام مجرمان سایبری گرفتار نگردیم. این افزایش سطح آگاهی جزء با آموزش که از طریق مطالعه کتاب ها و جزوه های آموزشی، حضور در کلاس های آموزشی، یا شرکت در کارگاه های آموزشی صورت می گیرد.
افراد نباید نسبت به فضای مجازی سهل انگار و بی توجه باشند و تهدیدات ناشی از آن را دسته کم بگیرند، تاکید کرد: این دست کم گرفتن تبعات جبران ناپذیری برای فرد و خانواده اش خواهد داشت که شاید به این راحتی ها قابل جبران نباشد.
در این راستای پلیس فتا جهت آشنایی و ارتقاء سطح آگاهی و سواد سایبری و اینترنتی در کنار شهروندان جهت پیشگیری از این تهدیدات و آسیب ها می باشد.
سواد رسانه ای
سواد رسانه ای (Media Literacy) در یک تعریف بسیار کلی عبارت است از یک نوع درک متکی بر مهارت که براساس آن می توان انواع رسانه ها و انواع تولیدات آن ها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد.
امروز در دنیایی زندگی می کنیم که خواه ناخواه در شرایط اشباع رسانه ای قرار دارد، فضای پیرامون ما سرشار از اطلاعات است و وقتی به عنوان مثال تلفن همراه یک نفر به صدا درمی آید این اطلاعات موجود در فضا است که پل ارتباط او با تماس گیرنده شده است، یا زمانی که یک مودم می تواند افراد را به جهان بی انتهای اینترنت بکشاند، نشانه ای دیگر است ازهمین شرایط حاکمیت اشباع رسانه ای بر جهان و یا حالا که میلیون ها روزنامه و مجله و کتاب و خبرگزاری و شبکه تلویزیونی بر زمین و زمان می بارد همه نیاز دارند به اینکه در برابر چنین فضایی، چتری برسر بگیرند و یک رژیم مصرف اتخاذ کنند، همه نیاز دارند به اینکه در انتخاب هایشان بیشتر دقت کنند، درست مثل اینکه حالا مردم در مورد تغذیه خودشان عمل می کنند. چون مردم اکنون باسوادتر شده اند؛ مراقب هستند که در غذایی که مصرف می کنند چقدر کلسترول، ویتامین و یا مواد دیگر باید باشد، در فضای رسانه ای هم باید دانست چه مقدار باید در معرض رسانه های مختلف اعم از دیداری، شنیداری و نوشتاری بود و چه چیزهایی را از آن ها برداشت.
هدف اصلی سواد رسانه ای می تواند این باشد که بر اساس آن بتوان دید که آیا بین محتوای یک رسانه - به مثابه محصول نهایی - با عدالت اجتماعی رابطه ای وجود دارد یا خیر. به عبارت بهتر، خواننده یا بیننده یا شنونده یک مضمون رسانه ای بهتر است رابطه و نسبت محتوای یک رسانه با عدالت را در نظر گرفته و نزدیکی یا دوری محتوای یک رسانه از عدالت را طرف توجه قرار دهد تا همیشه در ارتباط با رسانه به جای تسلیم بودن و یا تسلیم شدن به رابطه یکسویه و انفعالی، رابطه ای فعال تر وتعاملی تر داشته باشد.